Jizerka jest jedną z najwyżej położonych osad na terenie Republiki Czeskiej. Znajduje się na wysokości aż 862 m n.p.m. i jest naprawdę malownicza!
O czym przeczytasz w tym artykule?
Początki osady, poszukiwacze kamieni szlachetnych i początki przemysłu szklarskiego
Pierwsze historyczne wzmianki o tym miejscu pochodzą z roku 1539, wioska na samym początku swojego istnienia zamieszkiwana była jedynie sezonowo przez pasterzy oraz drwali. Z czasem w Jizerce osiedlać zaczęły się także poszukiwacze kamieni szlachetnych. Bo warto podkreślić, że przez wioskę oprócz potoku o tej samej nazwie płynie także Sklářský potok, który zasiłał swym nurtem szlifiernię szkła oraz Safírový potok, w którym do tej pory znaleźć można szafiry.
Ponad dwieście lat później, czyli w roku 1769 w wiosce znajdowało się raptem 7 domostw.
W 1829 roku rozpoczęła tutaj pracę pierwsza huta szkła. Kamienny obelisk, który spotkacie spacerując po tej pięknej wiosce, to właśnie pamiątka po zgodzie na jej budowę. Franz Anton Riedel – to człowiek, który postawił hutę. Kilkanaście lat później, bo w roku 1866 pracę rozpoczęła druga huta, która należała do tego samego właściciela. Huta produkowała głównie szkło dmuchane, pracowała do roku 1911.
Zmiany po 1945 roku — od przesiedlenia do przetrwania
Po 1945 roku osada została przejęta przez Czechosłowackie Lasy Państwowe, a niemiecka ludność, jak na pewno się domyślacie, została przesiedlona. Miejsce Niemców zajęli czescy pracownicy leśni. Jizerka miała olbrzymie szczęście, ponieważ podobna wiosna, ale już po stronie polskiej została doszczętnie zniszczona. Chodzi oczywiście o Wielką Izerę, której budynki służyły za cele ćwiczebne dla artylerii. Zostało jedynie trochę ruin oraz dawna szkoła, czyli dzisiejsza Chatka Górzystów, skąd pieszo lub na rowerze można dotrzeć do Jizerki, należy kierować się w stronę Schroniska Orle i nieco przed schroniskiem skręcić w prawo na most, aby przekroczyć rwący nurt potoku górskiego Jizera.
Po czeskiej stronie, w Jizerce domy przetrwały wojnę i okres powojenny. Większość tych domów jest w rękach prywatnych, funkcjonują głównie jako pensjonaty, hotele czy restauracje. Na czeskich stronach znaleźć można informację, że obecnie w Jizerce jest koło 42 domów i 400 stałych mieszkańców.
Jizerka dziś: muzeum, szlaki turystyczne i podziwianie natury
Z ciekawostek – dawny dom właściciela huty, o którym pisaliśmy powyżej, jest obecnie hotelem, a dawna szlifiernia to pensjonat i restauracja Pyramida, co możecie zobaczyć na zdjęciach. Budynek szkoły to obecnie Muzeum Gór Izerskich, można tam zobaczyć między innymi jak wyglądała niegdyś produkcja szklarska, czy jak prezentowały się Góry Izerskie w dawnych czasach.
Druga huta, która powstała dzięki Riedlowi to między innymi hala sportowa, i jest to najwyżej położona taka hala sportowa w całych Czechach.
Jizerka to jednak nie tylko piękna miejscowość z historią, którą warto poznać, Jizerka to także węzeł szlaków turystycznych, tuż obok znajduje się: Narodowy Rezerwat Przyrody Rašeliniště Jizerky (torfowisko) oraz rezerwaty przyrody Rybí loučky i Černá jezírka. Nad osadą góruje zaś szczyt Bukovec (1005 m n.p.m.) – jeden z najwyższych szczytów bazaltowych w Europie.
Informacje praktyczne
- Podróż samochodem z Karpacza do Jizerki, przez Szklarską Porębę oraz Jakuszyce, zajmuje około 1 godziny i 10 minut.
- Najlepiej zaparkować na parkingu Pod Bukowcem (https://mapa-turystyczna.pl/node/pod-bukovcem) Płacimy w automacie biletowym – 100 czeskich koron za dzień. Stąd mamy niespełna 15 minut marszu do centrum wsi.
- Po przybyciu na miejsce, warto skosztować lokalnych potraw w takich restauracjach jak Piramida, Pański Dom czy Sklarna.
- Jizerka, położona w Górach Izerskich, oferuje wiele ciekawych miejsc do zobaczenia. Na szczególne uwagi zasługuje góra i rezerwat przyrody Bukovec. Warte odwiedzenia jest również Muzeum Gór Izerskich, mieszczące się w historycznym budynku starej szkoły.