Wycieczka na Górę Witosza i zwiedzanie Pałacu w Staniszowie

Góra Witosza, choć skromna, wznosi się dumnie nad urokliwą miejscowością Staniszów, stanowiąc od wieków popularny cel wędrówek. Z jej wierzchołka roztacza się malowniczy widok na Góry Olbrzymie, gdzie ukazują się niezwykłe i magiczne Śnieżne Kotły, Kotlinę Jeleniogórską oraz malownicze okolice. Jednak to nie tylko widoki czynią z Góry Witosza niezwykłe miejsce. Kryje ona w sobie bogate historie, które nadają temu spacerowi wyjątkowy charakter.

Góra Witosza — malowniczy cel wędrówek

Góra Witosza jest drugim najwyższym szczytem Wzgórz Łomnickich, położonym tuż obok Staniszowa, niedaleko Jeleniej Góry. Jej wysokość wynosi 484 metry. Wspinaczka na szczyt to doskonała opcja na szybki spacer. Nie ma tu wyczerpujących i trudnych podejść, a cała wycieczka zajmuje dosłownie kilkadziesiąt minut. Dlatego jest to idealna propozycja na początek urlopu, gdy dopiero przyjechaliśmy i nie mamy czasu na długie wędrówki. Można bezpiecznie zostawić samochód praktycznie przy samej ścieżce, obok pomnika upamiętniającego poległych w czasie I Wojny Światowej lub koło przystanku autobusowego. Dojazd z Karpacza zajmie około 18 minut.

„Widmo Brockenu” i pozostałości historyczne na szczycie

Ze względu na rzadkie zjawisko, które się tutaj pojawia — znane jako „Widmo Brockenu”, szczyt ten bywa nazywany „karkonoskim Brockenem”. W wielkim skrócie polega to na tym, że promienie słoneczne rzucają cień na mgły w dolinach, tworząc tęczową aureolę wokół naszego cienia. Mieszkańcy nazywali ją również „Bismarckiem” ze względu na duży pomnik na szczycie, postawiony w 1901 roku na cześć Żelaznego Kanclerza Niemiec. Wież Bismarcka powstało w sumie około 240, w zamierzeniu miały to być wielostopniowe budowle z czterema kolumnami zwieńczonymi tak zwaną misą ogniową, w której kilka razy do roku miały być rozpalane ogniska. Obecnie na szczycie pozostał jedynie cokół, ponieważ pomnik został najpierw trafiony piorunem, a następnie wysadzony przez mieszkańców po zakończenia wojny.

Szlak na szczyt i legendy związane z Górą Witosza

Na szczyt prowadzi żółty szlak, który zaczyna się przy tablicy informacyjnej i prowadzi kamiennymi schodami z zieloną poręczą. Jeśli nie będziemy zbytnio błądzić wśród skalnych zakamarków, dotrzemy na szczyt po około 15 minutach. Rozpościera się stamtąd piękny widok nie tylko na Śnieżne Kotły, które widać naprawdę doskonale. Szlak jest łatwy i przyjemny, niedawno odremontowany. Znajdziemy tu nowe drogowskazy, tablice ze zdjęciami i opisami. Po drodze napotkamy liczne formacje granitowe, dodające jeszcze większego uroku temu spacerowi. Możemy podziwiać Skalną Komorę, Ucho Igielne, Skalny Tunel oraz Pustelnię. Na szczycie znajdowała się kiedyś chatka, w której mieszkał ludowy prorok Rischmann, znany jako karkonoski Wernyhora, który w pierwszej połowie XVII wieku zdobył sławę na Śląsku dzięki swoim przepowiedniom o kataklizmach. Jego sława przyciągała licznych turystów do Staniszowa. Istnieją przynajmniej dwa dobrze udokumentowane przypadki wystąpień Rischmanna na Górze Witosza.

Atrakcje w pobliżu: Pałac na wodzie w Staniszowie

Po zejściu z Góry Witosza polecamy odwiedzić Pałac w Staniszowie, który znajduje się kilometr dalej, możemy tam podjechać autem i zaparkować na pałacowym parkingu.

Pierwsze wzmianki o rycerskiej wsi, jaką niegdyś był Staniszów, pojawiają się już w roku 1395.
W miejscowości znajdują się trzy posiadłości, które kiedyś należały do dominium rodu von Reuss. Najbardziej reprezentacyjna z nich, mieszcząca się w Staniszowie Górnym, pełniła funkcję rodowej rezydencji do końca II Wojny Światowej. Pierwotnie był to renesansowy dwór z drugiej połowy XVI wieku, który został gruntownie przebudowany na okazałą rezydencję w stylu barokowym z inicjatywy księcia Henryka XXXVIII von Reuss w 1787 roku. W XIX wieku został rozbudowany dwukrotnie (1818 – oranżeria, 1887 – dodano wschodnie skrzydło).
Pałac został zaprojektowany na planie prostokąta, z bocznymi ryzalitami. Jest dwupiętrowy, trójtraktowy i nakryty dachem naczółkowym z lukarnami. Wnętrze zachowało bogate zdobienia snycerskie (boazerie, parkiety), kamieniarskie elementy (kominki, posadzki, sufity) oraz malowidła ścienne o motywach floralnych w saloniku ogrodowym. Pałac Staniszów słynął również z wyjątkowej kolekcji obrazów, choć niestety została ona rozproszona. Na przełomie XVIII i XIX wieku wokół pałacu został założony jeden z najpiękniejszych parków krajobrazowych Dolnego Śląska, który obejmował okoliczne lasy, malownicze formacje skalne góry Witosza – gdzie przed chwilą zabraliśmy was na wycieczkę oraz sztuczne ruiny zamku na wzgórzu Grodna, wybudowane w XIX wieku przez księcia Henryka XXXVIII. Z tego miejsca rozciągał się zapierający dech w piersiach widok na pasmo Karkonoszy i Kotlinę Jeleniogórską – o zamku ks. Henryka możecie przeczytać kilka wpisów wcześniej.

–

Wejście

Bogata historia Staniszowa i Pałacu

Od początku XIX wieku Staniszów był jednym z najpopularniejszych miejsc rozrywki dla mieszkańców Jeleniej Góry i kuracjuszy z Cieplic. Pałac był nie tylko centrum życia towarzyskiego w regionie, ale przyciągał gości także ze względu na „łomnickiego proroka”, czyli Georga Rischmanna, (o którym możecie przeczytać kawałek wyżej) oraz słynną staniszowską wytwórnię likierów ziołowych o nazwie „Stonsdorferei”.
Urok i wyjątkowość Staniszowa zostały dostrzeżone również przez Izabelę Fleming-Czartoryską, która odwiedziła wieś w 1816 roku i opisała swój pobyt w swoich podróżniczych pamiętnikach zatytułowanych „Dyliżansem po Śląsku”: „…przyroda tutaj jest piękna, a położenie zachwycające. Nic tu nie zostało zniszczone, a wszystko, co zostało stworzone przez rękę człowieka, wydaje się dziełem natury”.

Aż do końca II Wojny Światowej cała wieś oraz ważniejsze zabudowania należały do księcia von Reuss i cieszyły się reputacją jednego z najważniejszych celów wycieczkowych w Kotlinie Jeleniogórskiej. Po wywłaszczeniu rodziny von Reuss, w pałacu utworzono sanatorium dla dzieci, a następnie Państwowe Pogotowie Opiekuńcze. Później służył jako ośrodek szkoleniowy dla Straży Pożarnej, a w latach 1991-2001 stał pusty. Niestety, pałac nie był traktowany odpowiednio, podczas remontów częściowo zniszczono lub zakryto barokowe boazerie, posadzki i parkiety, co było typowe dla powojennego podejścia do zabytków kultury. Park praktycznie nie był poddawany większym zmianom, poza przypadkowymi i chaotycznymi nasadzeniami oraz naturalnym zarastaniem.

Stan obecny i przyszłość Pałacu w Staniszowie

Na szczęście pałac uchował się od bardziej radykalnych zmian w bryle budynku, dlatego dzisiaj możemy podziwiać elementy dekoracyjne z XVIII i XIX wieku w jego wnętrzach. Obecnie Pałac Staniszów jest w rękach prywatnych, dzięki czemu odzyskał swój blask, a spacer po pięknie utrzymanym parku to wielka przyjemność!

Pałac Staniszów  – zwiedzanie

Pałac Staniszów, chociaż nie jest dostępny do codziennego zwiedzania, ze względu na to, że obecnie mieści się w nim hotel, nadal oferuje wiele atrakcji dla gości i odwiedzających. Ten wspaniały obiekt, po gruntownym remoncie przeprowadzonym w 2001 roku, jest teraz miejscem pełnym życia, z restauracją, SPA i 43 pokojami hotelowymi. Ponadto w dawnych budynkach folwarcznych prowadzone są różne działania kulturalne i artystyczne, takie jak koncerty Filharmonii Dolnośląskiej czy Międzynarodowe Warsztaty Operowe. W Pałacu Staniszów od 2003 roku funkcjonuje też galeria sztuki. Dopełnieniem oferty jest okoliczny park krajobrazowy, zaprojektowany w stylu angielskim przez Petera Josefa Lenne, który stanowi idealne miejsce na spacer z widokiem na Śnieżkę. Mimo że pałac nie jest dostępny do zwiedzania, goście hotelowi mają okazję doświadczyć jego wyjątkowego charakteru i uroku, ciesząc się jednocześnie komfortem i udogodnieniami nowoczesnego hotelu.

Gdzie zjeść w okolicy?

Jeśli szukasz miejsca, gdzie dobrze zjeść w okolicy, polecamy Restaurację Sowiduch, położoną w Karpaczu, zaledwie 12 km od pałacu. Sowiduch to wyjątkowe miejsce, które z powodzeniem łączy sztukę kulinarną z unikalnym, staropolskim klimatem. Wystroju wnętrz dominują naturalne surowce, takie jak drewno i kamień, które dodają miejsca autentyczności. Co najważniejsze, jest to miejsce, gdzie możesz delektować się tradycyjną staropolską kuchnią z regionalnymi akcentami. Na karcie dominują potrawy przygotowane według tradycyjnych przepisów, takie jak kwaśnica pasterska, placek pasterski czy golonka w piwie. Kucharze traktują swoją pracę jak prawdziwi artyści, niekiedy tworząc nowoczesne interpretacje tradycyjnych dań. Restauracja Sowiduch to idealne miejsce na posiłek po zwiedzaniu pałacu, oferujące niezapomniane doświadczenia kulinarne.