Karpniki to niewielka miejscowość położona w Rudawskim Parku Krajobrazowym, usytuowana u podnóża Krzyżnej Góry, która jest jedną z wizytówek Rudaw Janowickich. Karpniki znajdują się zaledwie 13 km od Karpacza, są zatem doskonałym miejscem na krótki spacer i zwiedzanie Doliny Pałaców i Ogrodów, nazywanej często „Polską Doliną Loary”.
O czym przeczytasz w tym artykule?
Historia Zamku Karpniki
Historia Zamku Karpniki obfituje w wiele fascynujących opowieści. Jedna z legend głosi, że w 1160 roku zamek został wzniesiony przez zakon templariuszy. Istnieje wiele dowodów potwierdzających tę teorię, mianowicie fakt, że templariusze często budowali zamki lub fortyfikacje o kształcie kwadratu, otoczone murem z małymi wieżami. Ponadto ich budowle były zazwyczaj otoczone fosą lub sztucznym zbiornikiem wodnym. Co ciekawe, w XIX wieku hrabina von Reden z pobliskiego Bukowca otrzymała od właścicieli Karpnik specjalną studnię, znaną jako Studnia Templariuszy, która niegdyś znajdowała się na dziedzińcu zamkowym. Pamiętajmy jednak, że epizod z Templariuszami to opowieści na pograniczu legend i nie należy brać ich do końca na serio.
Inna historia mówi o tym, że założycielem zamku był rycerz, rozbójnik Protzko, który został wygnany z Zamku Sokolec leżącego na Krzyżnej Górze – miał ponoć zbudować swoją siedzibę w roku 1190. Najbardziej jednak wiarygodną wersją powstania Zamku w Karpnikach są zapiski z XIV wieku, które mówią o wzniesieniu budowli obronnej. Dokumenty z roku 1369 pokazują, że właścicielem był Clericius Bolcze, czyli ochmistrz książęcy, burgrabia Zamku Sokolec, właściciel Zamku Bolczów oraz dworu w Miedziance i licznych hut szkła. Niecałe 100 lat później owym zamkiem władał już rycerz Cuncze Beeler von Rychenbach – właściciel jednak i w tym wypadku zmienił się bardzo szybko.
W roku 1476 został przekazany w ręce szlacheckiego rodu Schaffgotschów, którzy byli również posiadaczami zamku Chojnik. Zamek, który wam dzisiaj pokazujemy — pozostał w rękach rodziny Schaffgotschów do roku 1580. Później kolejnych właścicieli można porównać do zmieniających się kolorów w kalejdoskopie. Na pewien czas zamek nawet stał się nawet własnością krzeszowskiego klasztoru. W 1822 roku budowla została zakupiona przez Wilhelma von Hohenzollerna, brata pruskiego króla, i jego żonę Mariannę. Para ta postanowiła przekształcić zamek, zamawiając przebudowę w stylu neogotyckim angielskim. Dodatkowo powstał piękny ogród o charakterze angielskim. Na zamku zgromadzono wiele cennych pamiątek, a na pierwszym piętrze utworzono muzeum, które udostępniono zwiedzającym, na tym samym piętrze mieściła się także biblioteka z bogatym zbiorem rękopisów. To nie jedyna nieruchomość, którą w okolicy posiadał ród Hohenzollernów, otóż w 1839 król kupił swojej córce Luizie Pałac w Wojanowie, o którym także możecie poczytać na naszym blogu. Hohenzollernowie bardzo często spędzali czas na swoich włościach u podnóża Karkonoszy, dlatego też Zamek w Karpnikach stał się centrum życia towarzyskiego nie tylko w Kotlinie Jeleniogórskiej. Organizowane były różnego rodzaju spotkania, bale, wytworne kolacje.
W okresie II wojny światowej zamek stał się schronieniem dla skradzionych dzieł sztuki. Był także miejscem, gdzie ostatni właściciel, książę Ludwig von Hessen und bei Rhein, przeniósł swoją kolekcję z Darmstadtu w obawie przed bombardowaniami. Od stycznia 1945 roku dzieła były przewożone głębiej w Niemcy, aby uniknąć zagrożenia ze strony radzieckich sił zbrojnych.
W okresie bezpośrednio po wojnie, aż do 1949 roku, zamek pełnił funkcję Uniwersytetu Ludowego. Później przez pewien czas pozostawał opuszczony. W 1956 roku został przekształcony w Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci. Następnie planowano przekształcenie zamku w ośrodek wypoczynkowy, jednak zły stan budynku stanowił przeszkodę w realizacji tego pomysłu. W kolejnych latach obiekt (jak już pokazała nam wcześniejsza historia) znowu wielokrotnie zmieniał właścicieli. W 1993 roku miało miejsce udaremnienie śmiałej kradzieży, gdy złodzieje próbowali ukraść renesansowy portal. Dzięki szybkiej interwencji udało się ich powstrzymać, a po przeprowadzonej konserwacji portal wrócił na swoje miejsce.
Przez te setki lat, przez pałacowe pokoje przewinęło się wielu znakomitych gości, najbardziej rozpoznawalnymi, którzy zapisali się w późniejszej historii świata byli: wielki książę Mikołaj, późniejszy car Rosji, księżne rosyjskie Olga i Aleksandra Romanow, cesarz Wilhelm I, czy wybitny uczony Aleksander von Humboldt.
Zamek Karpniki — stan obecny
W 2009 roku zamek wraz z przylegającym parkiem i terenem został zakupiony przez spółkę deweloperską. Przeprowadzono rewitalizację zamku, który obecnie pełni funkcję hotelu i restauracji. Teren wokół jest przepiękny, warto się nim przespacerować i podziwiać bryłę zamku. Od zamku wzdłuż stawów prowadzi ścieżka, którą dotrzemy do małego wzniesienia tuż obok, ujrzymy stamtąd Krzyżną Górę, o której pisaliśmy nieco wcześniej oraz sam Zamek, właśnie z tej łąki zobaczycie, jak pięknie Zamek w Karpnikach wkomponowany jest w otoczenie Rudaw Janowickich.
Zamek Karpniki — zwiedzanie
Z pewnością zadajcie sobie pytanie: czy można zwiedzić Zamek w Karpnikach? Odpowiedź jest nieco skomplikowana. Zamek w Karpnikach jest obecnie prywatną własnością i nie jest udostępniony do publicznego zwiedzania. Ale nie zniechęcajcie się zbyt szybko! Mimo że wejście do środka nie jest możliwe, nic nie stoi na przeszkodzie, by podziwiać go z zewnątrz. W otaczającym go parku można poczuć ducha przeszłości i wyobrazić sobie, jak musiało wyglądać życie na zamku w minionych wiekach. W ciepłe letnie dni, otoczenie zamku ożywa, dodając do jego uroku. W odnowionych wnętrzach mieści się restauracja luksusowy hotel, co daje wyjątkową okazję do zamieszkania na zamku, nawet jeśli na krótko. Może to być niezapomniane doświadczenie, więc jeśli szukacie niecodziennego miejsca na pobyt, Zamek w Karpnikach może być dla Was idealny.
Gdzie smacznie zjeść w okolicy Karpnik?
Jeśli jesteś w Karpnikach i chcesz zasmakować lokalnej kuchni, koniecznie musisz odwiedzić restaurację Sowiduch. To miejsce, gdzie staropolska tradycja spotyka się z nowoczesnym podejściem do gotowania, przekładając się na prawdziwą ucztę dla kubków smakowych.
Menu restauracji Sowiduch to przede wszystkim hołd dla tradycyjnej kuchni staropolskiej, z daniami przygotowanymi z największą starannością, według oryginalnych przepisów. To tutaj można spróbować prawdziwych, historycznych smaków Karpacza i okolic, dzięki czemu restauracja ta staje się idealnym miejscem do odkrywania regionalnej kuchni.